Problemen met de bootdynamo

Elke verbrandingsmotor heeft een dynamo. Dit is een stroom generator die door de motor wordt aangedreven. Tegenwoordig zijn dynamo’s eigenlijk altijd wisselstroom generatoren, vaak met ingebouwde gelijkrichter en spanningsregelaar. De gelijkrichter zet wisselstroom om in gelijkstroom, om de accu’s op te kunnen laden. De spanningsregelaar zorgt voor een vrijwel gelijke uitgangsspanning (voltage), ongeacht het toerental. Als de dynamo niet goed werkt wordt de accu van de boot niet of slecht bijgeladen. Dit zal uiteindelijk tot startproblemen lijden.

Problemen met de dynamo; de oorzaken

V-snaar

Allereerst dient een dynamo goed mee te draaien met de motor om stroom op te kunnen wekken. Bij binnenboordmotoren wordt de dynamo aangedreven door een V-snaar of multisnaar. Deze snaar kan breken, waardoor de dynamo niet meer mee draait. Ook dient de snaar juist gespannen te zijn. Wanneer deze te slap gespannen staat gaat de snaar slippen, en draait de dynamo ook niet goed mee.

Bedrading

Vaak is het verstandig om de simpelste problemen als eerste te controleren. Een loszittende draad, gebroken draad, of slecht passende aansluiting veroorzaken uiteraard problemen. Controleer of alle draden op de dynamo goed vast zitten. Ze horen niet te bewegen op de aansluiting, en ook de draad zelf hoort niet te bewegen in de aangeknepen ogen. Als dit wel het geval is dient dit eerst opgelost te worden.

Veldspanning

Om de dynamo te laten werken dient deze éénmalig bekrachtigd te worden. De dynamo heeft dus als deze gaat draaien kortstondig een 12 volt stroom nodig om bekrachtigd te raken, waarna de dynamo gaat werken en zichzelf bekrachtigd zal houden. Als deze bekrachtiging uit blijft levert de dynamo geen stroom. Oudere boten hebben vaak een los controlelampje voor de dynamo op het dashboard van de boot, vaak een rood lampje. Via dit lampje gaat de bekrachtigingsstroom naar de dynamo. Wanneer dit lampje stuk is wordt de dynamo niet meer bekrachtigd.

Dynamo aansluitingen

• B+: Uitgang laadstroom, gaat naar de plus pool van de accu
• D+: Stuurstroom spanningsregelaar en nodig voor veldbekrachtiging (niet altijd aanwezig)
• D- of B-: Massa van de dynamo, gaat naar de min pool van de accu
• W: toerental signaal (alleen bij oudere systemen)

Checklist controle dynamo

Om problemen met de dynamo op te sporen kunnen een aantal dingen gecontroleerd worden. Wees extreem voorzichtig bij draaiende onderdelen met handen, loszittende kleding, lang haar, enzovoorts.

• Controleer de snaar en snaarspanning
• Controleer of alle draden en aansluitingen goed vast zitten
• Kijk of het controlelampje(wanneer aanwezig) nog functioneert, deze hoort te gaan branden als het contact aan staat. Als dit niet zo is kan het lampje stuk zijn, of ligt er een draad los.
• Meet bij draaiende motor de spanning tussen de massa (D-) en uitgang van de dynamo (B+). Deze zou bij 1800 toeren tussen de 13,8V en 14,5V moeten zijn. Is deze lager? Dan is er een probleem met de dynamo
• Meet bij draaiende motor (1800 RPM) de spanningsval tussen B+ en de plus pool van de accu. Deze zou niet hoger dan 0,3V moeten zijn. Als dit wel het geval is, is er een probleem met de aansluitingen/draden aan de plus zijde.
• Tussen D- en de minpool van de accu kan dezelfde test gedaan worden.

De laadstroom (ampères) kan alleen gemeten worden met de juiste kennis en gereedschappen. Als je hier niet over beschikt kun je deze controle beter achterwege laten.

Tweede dynamo op de boot

Wanneer de boot beschikt over zware stroomverbruikers zoals een airco of een uitgebreide keuken, dan kan het plaatsen van een tweede dynamo op één motor een goed idee zijn. De maximale laadstroom van de standaard dynamo is in die gevallen vaak niet voldoende om het verbruik bij te benen. Onze partner AB Marineservice is specialist op het gebied van onder andere dynamo’s en kan daarbij adviseren en assisteren.

Pech op het water?

Heeft u onverwachts problemen met uw dynamo op het water? De botenwacht van Vaarzeker staat voor u klaar. Heeft u een boot en gaat u regelmatig varen? Bekijk dan even ons pechhulp pakket. Zo kunt u zonder zorgen het water op.