AIS voor jachten

AIS staat voor Automatic Identification System. Het is een system wat informatie over een schip verzend, zodat andere schepen die informatie kunnen ontvangen en weergeven op bijvoorbeeld de elektronische kaart. Hierdoor kan een schipper een beter beeld vormen van de scheepvaartbewegingen om hem heen.

De signalen van een AIS systeem worden verzonden via de marifoonfrequentie, op de kanalen 87B en 88B. Deze kanalen zitten niet in een normale marifoon, maar behoren wel tot de marifoon bandbreedte. De AIS zender is dus in feite een digitale marifoon en veel eigenschappen zijn vergelijkbaar met de marifoon. De AIS antenne is dan ook eigenlijk een marifoonantenne, zij het met een iets andere lengte om beter afgestemd te zijn op deze specifieke kanalen. Het bereik van AIS is vergelijkbaar met dat van de marifoon.

Om zichtbaar te zijn voor andere schepen dien je jezelf bekend te maken, dit gebeurd via een transponder. Een AIS transponder is gekoppeld aan een GPS ontvanger. Daar worden de dynamische gegevens vandaan gehaald zoals positie, koers, snelheid en tijd. Verder zijn er statische gegevens ingeprogrammeerd in de transponder, zoals MMSI nummer, lengte, breedte, diepgang en bestemming. Op gezette intervallen worden deze gegevens verzonden.

Een AIS transponder ontvangt ook signalen van andere schepen. Er zijn echter ook AIS ontvangers, die alléén signalen van andere schepen ontvangen, maar zelf niets uitzenden. Dat er op de plotter van je boot andere boten zichtbaar zijn, betekend dus niet dat je zelf zichtbaar bent voor andere schepen.

AIS voor de pleziervaart

Of AIS voor jouw schip een goede toevoeging is hangt af van veel keuzes. AIS verhoogt de veiligheid, omdat schepen om je heen direct zien dat je daar vaart. De kans op aanvaringen wordt daardoor kleiner. Tegelijkertijd ben je makkelijker te vinden in noodsituaties. Op internet kan de positie van je schip gevolgd worden, wat voor sommige mensen positief is terwijl anderen daar misschien een privacy probleem in zien. Het is verder een relatief betaalbaar systeem wat vrij gemakkelijk te installeren is op een bestaand schip.

Verschillen tussen AIS en radar

AIS is een veel simpeler systeem dan radar. Dat zie je allereerst terug in de prijs. Een AIS ontvanger begint bij ongeveer €250,- terwijl een transponder (zenden en ontvangen) begint bij ongeveer €600,-. Een radar antenne alleen, nog zonder het display, begint bij ongeveer €2000,-.

Een AIS ontvanger pikt alleen signalen op die door andere schepen of objecten worden uitgezonden. Beschikt iets niet over een AIS zender? Dan zal het ook niet zichtbaar zijn op het scherm. Een radar zendt zelf signalen uit en luistert naar de weerkaatsing. Daardoor kan in principe alles opgepikt worden, zoals schepen, boeien, kades en zelfs vogels.

Een ander groot verschil is dat AIS signalen ook opgepikt worden door walstations, en vervolgens zichtbaar gemaakt worden op websites zoals Marinetraffic. Dat betekend dat bijvoorbeeld het thuisfront kan volgen waar je zit. Afhankelijk van je eigen gevoel hierover kan dit een voordeel of een nadeel zijn.

Voor en nadelen tussen AIS en radar

Voordelen AIS

• Goedkoop om AIS te ontvangen
• Iets duurder maar nog steeds vrij betaalbaar om uit te zenden
• Kan om bochten heen kijken, erg handig op rivieren en kanalen
• Zend en ontvangt meer dan alleen positie: naam, koers, snelheid, enzovoorts kan allemaal meegezonden worden
• Kan ontvangen worden door walsystemen en zichtbaar op bijvoorbeeld Marinetaffic en dus het thuisfront

Nadelen AIS

• Update frequentie is afhankelijk van bepaalde factoren laag; elke minuut of 3 minuten een update in sommige gevallen
• Niet alle schepen hebben AIS, voor een veilige vaart kun je er dus niet op vertrouwen

Voordelen radar

• Is onafhankelijk van andere schepen of objecten, alles wat weerkaatst kan zichtbaar gemaakt worden, ook objecten op de wal of kleine andere boten
• Beeld ververst elke paar seconden en is dus bijna real time
• Een radar is een primair navigatiemiddel. Zelfs bij uitval van alle andere systemen, zoals elektronisch kompas en GPS, zal een radar een goed beeld geven van waar het schip zich bevindt ten opzichte van de omgeving.

Nadelen radar

• Vergeleken met AIS vrij duur
• Geen scheepsgegevens zichtbaar zoals naam en bestemming
• Koers en snelheid zijn alleen te berekenen, minder accuraat

Voor meer informatie over radar, zie onze specifieke radar blog.